Ghee: het voedsel van de goden
Volgens Indiase geschriften is ghee (samen met verse vruchten) het favoriete voedsel van de goden. Er wordt verteld dat hun buitengewone schoonheid, gezondheid en levensduur hier ook aan te danken zijn.
We zijn helaas nog geen goden😉, maar ghee is ook uitstekende voeding voor ons mensen. Ik ben zelf een fanatieke gebruiker van ghee, omdat ik mij hierdoor erg gevoed voel. Ghee smeert al mijn lichaamsweefsels (waaronder mijn huid) en maakt deze elastisch. Ze voedt mijn cellen en maakt deze jonger. Ze helpt om de gifstoffen uit mijn lichaam te verwijderen door mijn stoelgang te reguleren. Ze geeft flexibiliteit aan mijn gewrichten en spieren. Ze maakt mij mentaal sterk door mijn hersenenactiviteit te ondersteunen.
Het is zeker extra goed voor jou als yogabeoefenaar.
Wat is ghee eigenlijk?
Ghee is een vetsoort dat verkregen wordt door boter een tijd te laten koken om de erin zittende melkdeeltjes eruit te halen. Wat overblijft is een zuiver, lactose- en caseïnevrij vet. Dit kun je onder andere gebruiken als kookvet in je gerechten. Het kan hoge temperaturen aan zonder aan te branden en het is veel lichter en gezonder dan roomboter. In ghee zitten geen melkeiwitten meer die voor iedereen zo lastig zijn om te verteren en die voor veel problemen zorgen in je darmen.
Waarom is het goed om ghee in de herfst en in de winter te gebruiken?
Op dit moment van het jaar is het gebruik van ghee zeker aan te raden voor de bereiding van je gerechten en nog meer. In de herfst en in het eerste deel van de winter is Vata dosha lekker aanwezig. Ook is Vata dosha dominant in de ouderdomsfase. Vata dosha bestaat uit de elementen lucht en ether, die zelf ook nog eigenschappen hebben (guna’s genoemd). Zo kunnen deze elementen droogte veroorzaken in je lichaam. Denk aan droge huid, droogte in de weefsels, in je gewrichten. Kou is nog een eigenschap ervan. Kou is niet fijn. Van kou krijg je het gevoel dat je je moet beschermen tegen een soort vijand. Je bent steeds oplettend en je kan niet ontspannen. Je spijsvertering houdt er ook niet van. Die wordt er zwak van. Chaotische en rusteloze beweging is nog een kenmerk van deze elementen. De wind die we buiten ervaren, blaast alles aan de kant of brengt alles in de war. Hij blaast alle kanten op: naar links, dan naar rechts, terug naar het midden of naar alle kanten tegelijk. Het ene moment blaast ie harder, het andere moment is ie weer stil. Geen peil om op te trekken. En jij zit er middenin en je ervaart chaos, wiebeligheid, je hebt geen houvast, je voelt je erg licht, bijna zwevend boven de grond. Dit wordt vertaald in ons lichaam met een onrustig zenuwstelsel, een angstige geest. Een gevoel van zwakheid en onzekerheid tegelijk. Je emoties worden instabiel en zijn vaker verbonden met een nostalgisch gevoel, het verlangen naar iets wat niet meer is.
Wat hebben wij nodig dan om dit allemaal te voorkomen of te verhelpen?
Warmte en gronding zijn onze redders. Met voeding kan je veel doen om deze twee kwaliteiten te ondersteunen. Met ghee creëer je als het ware meer body in je lichaam. Je laat je lichaam aarden en warm worden. Ghee is een soort brandstof die je spijsvertering versterkt en goed laat werken. Door de spijsvertering komt energie vrij die je kan verbruiken en die jou warmte geeft. Ghee helpt de essentie van het voedsel, die er door de vertering uit komt, te worden opgenomen in het bloed en in de weefsels. Als resultaat voel je je diep gevoed, sterk en stabiel. Dit doet het gevoel van kou, onrust en lichtheid verdwijnen.
Wat doet ghee precies, welke voordelen heeft zij?
– ghee voedt jou op celniveau
– gaat droogte van huid en gewrichten tegen
– voedt je zenuwstelsel en alle weefsels
– is gunstig voor je hersenen en bevordert je concentratie en je geheugen
– herstelt de organen en weefsels van veroudering
– is een zeer goede antioxidant
– versterkt je immuunsysteem
– helpt je lichaam bij het verwijderen van afvalstoffen en toxines; doordat ghee diep in je cellen doordringt, kan zij de afvalstoffen aan zich binden en deze makkelijk naar je darmen meenemen, waar deze er via de stoelgang weer uit gaan
– bevat Omega-3-6-9 vetzuren, die ontstekingen voorkomen, en de vitamines A, D, E en K
– helpt bij het verwijderen van darmparasieten
– zij is een wondermiddel bij het genezen van brandwonden: ze geeft direct verlichting als je haar op de brandwond smeert, maar ook op andere wonden en geneest je huid zonder korstvorming; ook te gebruiken bij verbranding door de zon, bij littekens die moeilijk genezen; in al deze gevallen gebruik je de ghee uitwendig, direct op de huid
– kan gebruikt worden als massageolie, als je huid erg droog is
– super als kookvet; ghee kan tegen hoge temperaturen (tot 250 graden), haar structuur verandert niet als je haar verhit; ze is dus het beste vet om er je kruiden/specerijien in te bakken en om hun kwaliteiten eruit te halen
– verlicht migraine als je haar in je neusgaten smeert
– is een uitstekend voertuig voor de opname van preparaten of medicjinen
– bevat boterzuur die je darmslijmvlies gezond houdt
– is goed voedsel voor de darmflora
– is ideaal voor mensen met gluten en lactose-allergieën
Hoe maak je ghee klaar?
Je hebt alleen ongezouten (room)boter nodig, liefst biologisch.
Van 1 kg boter krijg je ongeveer 850 ml ghee.
1 – Doe de boter in een pan met een dikke bodem en laat deze smelten op een matig hoog vuur, totdat de boter aan de kook komt
2 – Als je een wittig schuim aan de oppervlakte ziet komen, zet dan het vuur zo laag mogelijk en laat doorkoken zonder deksel
3 – Verwijder de witte schuim (melkdeeltjes uit de boter) die steeds meer aan de oppervlakte komt met een schuimspaan; blijf dit herhalen
4 – Als de boter zo helder wordt dat je de bodem van de pan ziet (dit duurt ongeveer tussen de 30 en de 40 minuten), dan kun je het vuur uitzetten
5 – Doe een paar theefilters in een kleine zeef en giet de ghee hier doorheen in een glazen pot; laat de pot open totdat de ghee niet meer zo heet is en sluit dan goed af met een deksel; bewaar de pot op een donkere en droge plek op kamertemperatuur
Tip: laat de ghee rusten. Wanneer zij gestold is, kan je haar gebruiken
Hoe verwerk ik ghee in mijn recepten?
Gebruik haar als kookvet. Je verwarmt haar in de pan en dan voeg je de kruiden in. Laat deze even meebakken en voeg de groenten erbij. Je kan daarna een beetje water toevoegen aan het mengsel en laten doorkoken totdat de groenten gaar zijn. Met deze manier van bakken of stoven blijven de vitamines van je groenten intact.
Het is fijn om te weten dat ghee een verzadigd vet is dat geen transvetten maakt als je haar op hoge temperatuur bakt. Transvetten zijn fabrieksvetten die juist niet gezond zijn.
Ghee hoef je niet per se te gebruiken als kookvet in een pan, maar je kunt haar zo uit de pot halen en een lepeltje ervan toevoegen aan je soep; of aan een rijstgerecht als je deze een fijne nootachtige smaak wilt geven; of als je ziek bent geweest en je voedzamere voeding nodig hebt om te herstellen. Je kunt haar op je boterham smeren.
Ik hoop jou hiermee te hebben geinspireerd naar een gezonder en bewuster leven. Veel kookplezier met ghee.
Namasté, Silvia